شوریده شیرازی
شوریده شیرازی، محمدتقی
- ملیت: ایرانی
- قرن: ۱۴ (۱۳۰۵-۱۲۳۶ ش)
شاعر، متخلص به شوریده. ملقب به مجدالشعرا و فصیح الملک. در شیراز به دنیا آمد. نسبش به اهلی شیرازی صاحب مثنوى «سحر حلال» مى‌رسد. در هفت سالگى بر اثر مرض آبله کور شد. پدرش را در نه سالگى از دست داد و سرپرستى وى را داییش بر عهده گرفت.
شوریده هوش سرشارى داشت و با این که نابینا بود به فراگیرى علوم ادبى پرداخت و در مدت کوتاهى در شعر و شاعرى بلندآوازه گردید و اشعارش بر زبانها افتاد. در سال ۱۳۱۱ ق، همراه حسینعلى خان نظام السلطنه مافى از شیراز به تهران آمد و نزد میرزا على اصغر خان اتابک تقرب یافت و به ناصرالدین‌شاه و پسرش مظفرالدین‌شاه معرفى شد. شوریده آن دو پادشاه را مدح گفت و مورد توجه ناصرالدین‌شاه قرار گرفت و از جانب وى ملقب به مجدالشعرا و سپس فصیح الملک شد و قریه بورنجان فارس بدو بخشیده شد.
شوریده در قصیده و غزل و طنز و مطایبه دستى قوى داشت؛ مخصوصاً در سرودن اشعارى که متضمن کلمات عامیانه و اصطلاحات اهالى فارس است مهارت فراون داشت.
در اواخر عمر تولیت افتخارى مقبره سعدى را پذیرفت و در تعمیر آن کوشش فراوان کرد. وى در شیراز درگذشت و در جوار قبر سعدى دفن شد. برخى شاعران، از جمله: شعاع الملک، محمدجواد کمپانى، وحید دستگردى، عباس فرات یزدى، عبرت نایینى با او هم عصر بوده و در مرگ براى وى مرثیه سرودند.
آثار بر جاى مانده از او: دیوان شعر؛ غزلیات «آذر» که هر دو چاپ شده اند؛ «کشف المواد»، در ماده تاریخ هاى مختلف؛ «نامه روشندلان»، در شرح حال نابینایان معروف. وى «کلیات سعدى» را به دستیارى مرحوم میرزا محمود ادیب خوشنویس با مقابله با نسخه هاى خطى و مدد از ذوق سلیم فطرى تصحیح کرد و در چاپخانه مظفرى بمبئى به چاپ رسانید.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۳، ص۳۴۳.
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |